Ks. Erazm Franciszek Skórnicki

(1906 – 1971)

PROBOSZCZ PARAFII W IWONICZU (1942-1971)

 

Urodził się 30 stycznia 1906 roku w Rogoźnie (parafia Szczurowice, dekanat Brody), jako syn Katarzyny Wójcickiej i Erazma Skórnickiego. Dzieciństwo spędził w Dźwiniaczu położonym na styku różnych kultur, narodowości i religii – polskiej, ruskiej (ukraińskiej) i żydowskiej. Stąd znajomość języka ruskiego, obyczajowości ludowej i piękna miejscowej przyrody. W latach 1918-1925 pobierał naukę o profilu matematyczno–przyrodniczym w gimnazjum w Samborze, zakończoną maturą. Szczególne zdolności wykazywał w matematyce, fizyce i językach obcych. Opanował biegle łacinę, niemiecki i rosyjski. W 1926 roku Erazm wstępuje do Seminarium Duchownego w Przemyślu. Studia seminaryjne odbył w latach 1926-1932. Tuż przed przyjęciem święceń odnowiła się gruźlica płuc, na którą chorował w dzieciństwie. Groziło mu wstrzymanie święceń, lecz biskup Jan Balicki zdecydował, że „Zostanie wyświęcony, niech umrze jako kapłan, skoro tak bardzo chce nim być”. Otrzymuje święcenia kapłańskie 19 czerwca 1932 roku. Najpierw pełni funkcję kapelana Sióstr Nazaretanek w Komańczy, a następnie w 1933 roku zostaje przeniesiony do Iwonicza. Nowy wikariusz bardzo gorliwie zajął się ministrantami, co pokazuje zorganizowana przez niego Krucjata Eucharystyczna. W 1935 roku proboszcz ks. J. Rafa i wikariusz ks. E. Skórnicki zapoczątkowali działalność Akcji Katolickiej. Potrafił pokazać piękno ojczystej ziemi poprzez organizowanie wycieczek dla dzieci i młodzieży. Szczególnym zamiłowaniem cieszyła się Częstochowa.

Owocną pracę kapłańską przerwała II wojna światowa  Rozpoczął się czas związany z hitlerowskim terrorem. Ksiądz Erazm był wielkim polskim patriotą. Już od początku okupacji rozpoczął w Iwoniczu tajne nauczanie młodych, mimo iż wiedział, że zarówno jemu, jak i uczniom grozi za to kara śmierci. Tajne nauczanie związane było z działalnością ZWZ-AK w Krośnie. W organizacji występował pod pseudonimem „Mensowski Feliks”. Na przełomie 1939 i 1940 roku udało mu się nawiązać kontakt z Powiatową Komisją Oświaty i Kultury w Sanoku, jedną z tajnych komórek polskiego państwa podziemnego. Dzięki niej został zatwierdzony jako mąż zaufania w gminie Iwonicz. Zarażony tyfusem od ukrywającego się na plebani sowieckiego jeńca, 4 stycznia 1942 roku, umiera proboszcz ksiądz Józef Rafa. Po półrocznej administracji parafii, 18 czerwca 1942 roku, ksiądz Skórnicki zostaje mianowany przez biskupa Stanisława Bardę proboszczem parafii pod wezwaniem Wszystkich Świętych. Razem z wiernymi przeżywa koszmar okupacji niemieckiej – aresztowania i zabójstwa dokonywane na parafianach przez hitlerowców, wywiezienie i wymordowanie w Warzycach pod Jasłem chorych z zakładu ojców bonifratrów, mord w Lesie Grabińskim dokonany na siedemdziesięciu dwóch więźniach. Dzięki odwadze, umiejętności przekonywania oraz znajomości języka niemieckiego uchronił Iwonicz przed pacyfikacją przez oddziały niemieckie za działalność partyzancką.

W 1943 roku otrzymał tytuł kanonika. W czerwcu 1943 roku zachorował poważnie na serce. Po dłuższym leczeniu powrócił jednak z zapałem do pracy. Kolejne lata poświęcił na remont kościoła, cmentarza i innych ważnych budynków. Dzięki jego staraniom w Zdroju zostaje założona stała kapelania, którą w 1957 roku przekształcono w nową parafię. Najpierw wikariuszem, a następnie proboszczem mianowano ks. Jana Rąba, duszpasterza także niezwykle zasłużonego dla Iwonicza. Oprócz obowiązków kapłańskich, pedagogicznych i administracyjnych ks. Erazm Skórnicki zajmował się pracą literacką. Jest autorem m.in. wierszowanej powieści „W Karpatach”, licznych wierszy, a także różnorodnych utworów scenicznych.

Pod koniec 1957 roku stwierdzono u księdza Erazma Skórnickiego raka kości w nodze. Konieczna była amputacja, jednak kapłan nie wyraził na to zgody. W późniejszym czasie choroba jakby się zatrzymała, lecz ksiądz do końca życia poruszał się o kulach inwalidzkich. Nie przeszkadzało mu to jednak w realizacji proboszczowskich obowiązków. Nagle jego stan zdrowia diametralnie się pogorszył – nowotwór zaatakował również krtań. Pobyt w krośnieńskim szpitalu nie przyniósł żadnych widocznych skutków. 6 czerwca 1971 roku, ksiądz Erazm po raz ostatni uczestniczył w Mszy Świętej w iwonickim kościele. Była to msza prymicyjna jego ostatniego (dziewiątego) wychowanka. Zmarł 7 sierpnia 1971 roku na iwonickiej plebanii.

 

Źródła:

Skórnicki Erazm ks. – Wiersze wybrane. W Karpatach. Krosno 2014

Głowacki Zbigniew ks. – Ks. Erazm Skornicki 1906 – 1971. Proboszcz Iwonicza. Krosno 2004.

Głowacki Zbigniew ks. – Iwonicz. Czas przeszły i teraźniejszy. Iwonicz 2014,

www.parafiaiwonicz.pl

Such Katarzyna, Nycz Adrianna, Bulza Izabela, Kawałek Anna – konkursowe prace uczennic Gimnazjum Publicznego w Iwoniczu na Konkurs Iwonickiego Stowarzyszenia „Ocalić od zapomnienia”.

Plezia Paulina, Sobiecka Anita – praca konkursowa uczennic Zespołu Szkół w Iwoniczu na Konkurs Iwonickiego Stowarzyszenia „Ocalić od zapomnienia”.