Filipowicz Karol

(1858 – 1936)

NAUCZYCIEL I SPOŁECZNIK

 

Zasłużony nauczyciel, kierownik i budowniczy Szkoły Podstawowej w Iwoniczu, organizator życia społecznego. Po przybyciu do Iwonicza podjął pracę pedagogiczną w szkole męskiej, która mieściła się na placu dworskim nad rzeką Iwonką. W latach 1878 – 1926 pracował najpierw jako nauczyciel, a w 1900 r. został mianowany kierownikiem. Nie znosił kłamstwa i krętactwa, jako wychowawca tępił je ostro wśród uczniów. Utrzymywał żywe kontakty z mieszkańcami i był aktywny w większości działań społecznych na terenie Iwonicza. Współpracował z ks. Antonim Podgórskim – łączyła ich pasja społecznikowska i bezinteresowność. Oddanie dla dobra wsi pozwoliło zrealizować wielkie przedsięwzięcia, mimo trudnych czasów. Starał się przekonać społeczeństwo o pozytywnej roli oświaty – w 1893 roku założył bibliotekę szkolną, organizował wystawy prac uczniów. Dzięki jego inicjatywom i działaniom w środowisku, został wybudowany nowy budynek szkoły, w którym 1 września 1899 roku rozpoczęto nauczanie. W 1910 roku iwonicka placówka została przekształcona w szkołę czteroklasową.

Oficjalnie Szkoła Podstawowa w Iwoniczu istnieje od 1859 r., a Karolowi Filipowiczowi zawdzięczamy informacje o historii szkoły, ponieważ prowadził kronikę i na bieżąco opisywał jej dzieje, uwzględniając również rozwój Iwonicza i wydarzenia w kraju (cała treść kroniki zamieszczona jest w książce „150 lat Szkolnictwa w Iwoniczu”).

Pomimo trudności związanych z prowadzeniem nauczania, nie szczędził swych sił i czasu dla mieszkańców, wspomagając ich w rozwiązywaniu nurtujących spraw i problemów. Dzięki jego inicjatywie i zaangażowaniu w 1892 roku utworzono Kółko Rolnicze, któremu przewodniczył. W kolejnych latach powstał oddział Straży Ogniowej, Towarzystwo Ogrodniczo-Pszczelarskie, zorganizował też Orkiestrę Dętą, uświetniającą uroczystości państwowe i religijne. Założył Kasę Oszczędności i Pożyczek. Korzystali z niej mieszkańcy, realizując swoje plany wymagające dużych wydatków finansowych. Dzięki jego staraniom Kasa Oszczędności wybudowała własny murowany budynek (obecny sklep na ul. Długiej).

Karol Filipowicz był dwukrotnie żonaty. Dzieci z pierwszego małżeństwa (z Felicją, zmarłą w 1913 roku, w wieku 45 lat) wyjechały do USA, został tylko Kazimierz, który, będąc policjantem na Kresach, został uwięziony przez Sowietów w obozie dla polskich policjantów na wyspie Stołbnyj koło Ostaszkowa, zamordowany w Kalininie (obecny Twer), a zagrzebany w Miednoje. Z drugą żoną (nauczycielką Marią Jakubowicz) miał trójkę dzieci; Mirosława (nie żyje), Alinę i Waldemara. Z relacji pani Aliny Giergiel, córki Karola Filipowicza, wiemy, że był on bardzo towarzyski, lubił muzykę i śpiew, często był odwiedzany przez mieszkańców, którym pomagał w pisaniu podań i doradzał w trudnych sprawach. Zmarł 20.11.1936 r.

Jako wyraz wdzięczności za zasługi, iwoniczanie ufundowali tablicę poświęconą pamięci Karola Filipowicza. Została ona wmurowana i poświęcona w Szkole Podstawowej, podczas Jubileuszu 150-lecia szkolnictwa w Iwoniczu, w dniu 5 czerwca 2009 roku. W uroczystości uczestniczyli jego wnukowie: Maria Filipowicz-Stec, Karol i Jacek Filipowiczowie (dzieci Aliny Giergiel).

 

Źródła:

150 lat Szkolnictwa w Iwoniczu, red. Jakubowicz Małgorzata, Szajna Maria. Krosno 2009.

Pamiętnik Jubileuszowy. 150 lat Szkolnictwa w Iwoniczu – praca zbiorowa. Krosno 2009.

Iwonicz Zdrój.  Rocznik Stowarzyszenia Przyjaciół Iwonicza Zdroju. Tom III. 2000.

Iwonicz Zdrój.  Rocznik Stowarzyszenia Przyjaciół Iwonicza Zdroju. Tom X. 2008-2010.

Nasza Wspólnota – maj 2001.

policjapanstwowa.pl/ku-pamieci/wykazpolicjantowpomordowanych-na-wschodzie-1940r/

Kandefer Aleksandra – konkursowa praca uczennicy Gimnazjum Publicznego w Iwoniczu-Zdroju na Konkurs Iwonickiego Stowarzyszenia „Ocalić od zapomnienia”.

Kostrzewska Natalia, Ziembicka Karolina – konkursowa praca uczennic Gimnazjum Publicznego w Iwoniczu na Konkurs Iwonickiego Stowarzyszenia „Ocalić od zapomnienia”.